Rüyalar Sarayı

1936’da, o zamanlar bir krallık olan Arnavutluk’un, aynı zamanda komünist lider Enver Hoca’nın da doğum yeri olan Cirokastra şehrinde doğdu. Babası Halit Kadare postane memuru, annesi Hatice Dobi tarafından büyük büyükbabası Hoca Dobi ise Bektaşi ozanıydı.

Kadare’nin doğumundan üç yıl sonra faşist lider Mussolini Arnavutluk’u işgal etti ve kral Ahmet Zogu’yu sürgüne gönderdi. Mihver Devletleri, II. Dünya Savaşı’nda bozguna uğradıktan sonra Arnavutluk komünist rejimle yönetilmeye başladı. Kadare ilk ve ortaokulu doğduğu şehirde tamamladı.

12 yaşında yazmaya başladığı kısa öyküleri Pioneri isimli komünist gençlik gazetesinde yayımlandı. İlk şiir kitabı Frymëzime djaloshare [Çocuksu İlhamlar] 1954’te, ikincisi Ëndërrimet [Düşler] ise 1957’de yayımlandı. Tiran Üniversitesi’nin Tarih ve Filoloji Fakültesi’nde edebiyat okudu. Kazandığı bir şiir yarışması sayesinde 1958-60 yıllarında Moskova’daki Maksim Gorki Edebiyat Enstitüsü’nde öğrenim gördü. SSCB’de bulunduğu süre boyunca Sosyalist Gerçekçilik’le yıldızı barışmadı. SSCB ile Arnavutluk arasındaki siyasi, ekonomik ve diplomatik ilişkiler kopmadan önce ülkesine geri döndü. 1960’tan Fransa’ya yerleştiği 1990 yılına kadar Tiran’da sürdürdüğü yaşamı boyunca gazetecilik yaptı, süresiz olarak Fransızca ve Arnavutça yayımlanan Les Lettres Albanaises isimli derginin genel yayın yönetmenliğini üstlendi ve Drita isimli edebiyat dergisinde yazılar yazdı. İlk romanı Gjenerali i ushtrisë së vdekur [Ölü Ordu’nun Generali] 1963’te, 26 yaşındayken yayımlandı. Bu roman 1970’te Fransızcada yayımlanınca Kadare dünya çapında üne kavuştu. 1978’de Prilli i Thyer [Kırık Nisan, Jaguar Kitap, 2023], 1981’de ise alegorik ve yergici romanı Pallati i ëndrrave [Rüyalar Sarayı, Jaguar Kitap, 2022] yayımlandıktan sonra rejimle başı iyice derde girmeye başlayınca 1990’da Fransa’ya siyasi sığınmacı olarak yerleşti. Otobiyografik özellikler taşıyan son romanı Kukulla [Bez Bebek] 2015’te yayımlandı. Hâlen Fransa’da yaşayan Kadare roman, senaryo, deneme, şiir ve öykü kitaplarından oluşan seksenden fazla eser kaleme almış ve kırktan fazla dile çevrilmiştir.