Marc Chagall

Marc Chagall, 1887 yılının temmuz ayı başlarında; günümüzde Belarus’a, o zamanlarda ise Rusya’ya bağlı bir kasaba olan Vitebsk’te doğdu. Resimle dolu dolu geçen 97 yılın ardından 28 Mart 1985’te, gün boyunca durmaksızın resim yaptığı günün akşamında stüdyosundan ayrılmak üzere asansöre bindi ve tam da bir zamanlar ona “havada” öleceğini söyleyen falcının söylediği gibi veya kendisini uçarak resmettiği tablolarına benzer şekilde, hayata gözlerini yumdu. Chagall, inen asansörün içinde kalp krizi geçirmişti.

Devrin öncü akımlarından daha çok, Hayatım’da [Ma Vie] anlattığı memleketinin ve geçmişinin etkisi altında kalarak kendisine has bir resim geliştirdi. Hayatım’ı otuz dört yaşında Moskova’da tamamlayan Chagall’ın bu kitabı, eşi Bella tarafından Rusçadan Fransızcaya çevrildi ve Paris’te yayımlandı. Her ne kadar Chagall’ın hayatının üçte birinden biraz daha fazlasını kapsasa da bu kitap; Chagall’ın resim anlayışı, tablolarının yorumu, sanat görüşleri, ressam olma öyküsüyle Chagall’ı ve onun sanatını anlamada en önemli kaynak kitaplardan kabul edilmektedir. Ressam Chagall, Yiddiş dilinde, Rusça ve Fransızca şiirler de yazmış, 1909-1972 yılları arasında yazdığı şiirlerden yapılan kırk bir şiirlik bir seçki sanatçının özgün resimleriyle yayımlanmıştır. Kübizm, Süprematizm, Fovizm akımlarını birleştirerek renklerin ve mutluluğun ressamı olarak anılan ve resme başladığı günden itibaren –1944’te eşi Bella’nın ölümünden sonra Yahudi inancına göre aynaları ve tabloları ters çevirerek tuttuğu yas dönemi gibi zamanlar hariç– “fırçası elinden hiç düşmeyen” Chagall; La Fontaine’nin fablları, Gogol’un Ölü Canlar’ı için yaptığı çizimler ve İncil illüstrasyonları dışında, Paris Operası’nın tavan resimlerini yapmış, ustalığını seramik ve vitray çalışmalarında da göstermiştir.

Chagall, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de sadece ressamları değil, neredeyse tüm sanat kollarından sanatçıları etkilemiştir. Ece Ayhan, bir Chagall sergisini, “Enfes renkler, şiirler havada dolaşıyor,” diyerek anlatırken; Asım Bezirci, “Chagall” şiiri de olan Edip Cansever’in mısralarını Chagall tablolarıyla açıklar. “Yazmam Daha Aşk Şiiri”ni, Chagall’ın Ben ve Köyüm tablosundan esinlenerek yazdığını söyleyen Cemal Süreya ise şöyle der: “Ressamlar kadar şairlerin de çok öğreneceği var ondan.”